اندیشه‌های نوظهور و تأثیر آن در ظهور و رشد مطبوعات دینی
کد مقاله : 1193-HPICONF
نویسندگان
حبیب شرفی صفا *1، فاطمه رحیمی2
1دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی، استاد مدعو دانشکده ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
2گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده مقاله
علیرغم وجود سابقۀ چند هزار ساله کتابت در میان ایرانیان اما مطبوعات در تاریخ ایران سابقۀ چندانی ندارد که آن نیز برگرفته از جوامع غربی و به نوعی وارداتی بوده است. هرچند که اقداماتی برای بومی‌سازی آن همواره در جریان بوده، اما به نظر می‌رسد حدأقل در دهه‌های اولیه آغاز به کار مطبوعات در ایران، این امر عملی نشده است. در کنار بومی‌سازی مطبوعات، یک جریان مقابله‌ای با این موضوع صورت گرفته که به نوعی به رشد مطبوعات در ایران نیز یاری رسانده است. در رأس این جریان، روحانیت و نهادهای دینی قرار داشته که با توجه به نشر تفکرات الهادی و غرب‌گرایانه در مطبوعات اولیه، پیش قدم مقابله با تفکرات نو ظهور گردیدند. همین موضوع زمینه‌ساز ظهور مطبوعات دینی در ایران گردیده و حتی نخستین نشریات خصوصی و مستقل از دولت را نیز موجب گشت. حال در این راستا پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی به زمینه‌های سیاسی و اجتماعی ظهور نخستین نشریات دینی به معرفی و تحلیل مطبوعات به عنوان یک جریان مقابله ای با تفکرات ظهور در پیدایش این نشریات بپردازد.
در همین راستا، پژوهش حاضر در تلاش است تا با یک رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و بخصوص مراجعه به برخی از شاخص‌ترین مطبوعات اسلامی منتشره از ابتدا تا انقلاب اسلامی به رویکرد مقابله‌ای و واکنش مطبوعات دینی که به ظهور و رشد این مطبوعات در برهه‌‎ای از ادوار گردیده، بپردازد. در این راستا دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد که روند روحانیت با اندیشه های نوظهور در قالب مباحث فرهنگی، آموزشی، از قبیل مساله حجاب و علوم جدید و جز اینها مطرح بوده است.
کلیدواژه ها
مطبوعات دینی، اندیشه‌های نوین، تجدد و نو اندیشی، مدارس جدید، حجاب
وضعیت: پذیرفته شده
login