بررسی و شناسایی آزمایشگاهی الیاف، آهار و مرکب به کار رفته در عریضه میرزا آقاخان نوری

کد مقاله : 1186-HPICONF

نویسندگان

کبری دادمحمدی * دانشگاه الزهرا تهران

چکیده مقاله

اسناد مکتوب کاغذی، میراث جاودان فرهنگ و تمدن بشری و انتقال دهندە اطلاعات و اندیشه هر نسلی به نسل آینده است. آثار مکتوب، بخش اعظم تمدن و فرهنگ انسان‌ها را شامل می‌شود و می‌تواند باعث استفاده از تجربیات گذشتگان شود. کاغذ در نسخه‌های خطی بخش‌هایی از هویت آن نسخه را تشکیل می‌دهد. بنابراین لازم است برای حفظ این گونه اسناد، اطلاعات کافی داشته باشیم. با شناخت ساختار داخلی کاغذ می‌توان روش‌های مناسب برای نگهداری آن را به کار برد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مطالعه فن‌شناسی یک برگ عریضه منسوب به میرزا آقاخان نوری و شناسایی الیاف، آهار و مرکب مورد استفاده در این سند خطی دوره قاجار به روش آزمایشگاهی می‌باشد. در این پژوهش پس از معرفی اثر، مطالعات آزمایشگاهی به روش شیمی تر انجام شد. اثر مورد نظر، سندی خطی مربوط به دوره قاجار است. کاتب آن میرزا آقاخان نوری است و مضمون آن، تقاضای دریافت زمین کشاورزی است. رنگ سند نخودی است و نوع خط به کار رفته در آن شکسته نستعلیق است و دارای 6 سطر نوشته است. سند فاقد تذهیب و حاشیه‌نویسی است و اثری از مرمت قبلی روی آن دیده نمی‌شود. با بررسی شکل الیاف در زیر میکروسکوپ، الیاف کنف شناسایی شدند. پس از استفاده از معرف‌های هرزبرگ، سلگر و گراف‌سی، خمیر کاغذ از نوع کنف سفید شده تشخیص داده شد. آزمون‌های انجام گرفته برای شناسایی آهار، نشان دهنده کاربرد آهار نشاسته در این اثر بود. نوع مرکب استفاده شده برای کتابت این سند، آهنی- مازویی تشخیص داده شد.

کلیدواژه ها

عریضه، دوره قاجار، الیاف، آهار، میرزا آقاخان نوری

وضعیت: پذیرفته شده