واکاوی نقش مطبوعات دوره قاجار در فرایند آگاهی‌بخشی‌ ایرانیان از آمریکا
کد مقاله : 1171-HPICONF
نویسندگان
فرشته جهانی *
استاد مدعو دانشگاه ایلام، دانش‌آموخته دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام
چکیده مقاله
تا اوایل دوره ناصری به‌رغم انتشار اطلاعاتی از آمریکا در منابع تاریخی و جغرافیایی، آگاهی ایرانیان از این کشور همچنان محدود بود و نه تنها عموم ایرانیان اطلاع دقیقی از این کشور نویافته نداشتند، بلکه بُعد قابل توجه مسئله اینجا بود که حتی آگاهان و فرهیختگان مملکت هم اطلاع درستی از آمریکا نداشتند. اما این کم و کاستی‌ها به سرعتی چشمگیر در اواسط عهد ناصری رفع شدند. به نظر می‌رسد منشاء این پدیده در درجة نخست مدیون مطبوعات قاجاریه است که علاوه بر آنکه شمار آنها فزونی یافته بود، نظر به رویکرد تحسین‌آمیزی که به آمریکا داشتند، اطلاعات بی‌شمار و ارزشمندی از این کشور ارائه می‌دادند. در این راستا نگارنده بر آن است ضمن اثبات مدعا مذکور به این سوالات پاسخ دهد: مطبوعات دوره قاجاریه تا چه اندازه توانستند در رشد آگاهی ایرانیان از آمریکا مثمر ثمر واقع شوند؟ تلاش‌های آنها چه دستاوردهایی را به دنبال داشت؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این مطبوعات دوره قاجاریه بودند که موفق شدند با بررسی‌های نقادانه خود بیشترین اطلاعات را در خصوص فرهنگ، اقتصاد، صنعت، تکنولوژی و به طور کلی دلایل رشد، شکوفایی و پیشرفت آمریکا را به ایرانیان ارائه کنند و با نگارش مقالات و گزارش‌های گوناگون به مقایسه وضع موجود در ایران که دارای قدمت دیرینه بود، با آمریکای نوپا می‌پرداختند و تلاش کردند با متقاعد کردن مقامات دولتی زمینه را برای ورود دستاوردهای آمریکا به ایران و به طور کلی گسترش ارتباطات میان دو کشور فراهم آورند.
کلیدواژه ها
ینگی‌دنیا، مطبوعات قاجاریه، روشنفکران، تجدد، فرهنگ، اقتصاد.
وضعیت: پذیرفته شده
login