خوانش و رویکرد روزنامه مساوات در مواجهه با وضع نامطلوب جامعه
کد مقاله : 1170-HPICONF
نویسندگان
مهدی زمانی *
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله
باز تولید گفتمان های فکری عصر مشروطه در جامعه اکنونی ایران، توجه به میراث فکری آنها را ضروری کرده است. تحلیل رویکرد و خوانش گردانندگان روزنامه مساوات در عصر مشروطه، پاسخی بدین نیاز است. از همین رو این تحقیق به دنبال پاسخ به این مساله است که رویکرد روزنامه مساوات در مواجهه با وضع نامطلوب جامعه چه بوده و چه خوانشی را برای برون رفت دنبال کرده است. بر اساس یافته‌های این تحقیق، بازگشت به اسلام اصیل، حفظ نظام مشروطه، برقراری آزادی و تحقق عدالت مهمترین مولفه های مورد توجه گردانندگان روزنامه بوده است. آنها با درک وضعیت بغرنج و گرفتاری ها و مصایب زمانه خود، ضرورت حفظ خواسته های نظام مشروطه، تحقق آزادی و برقراری عدالت و مساوات را به عنوان راهکار عبور طرح کردند. این بازگشت و تبیین مولفه های مورد نظر نیز از دریچه مدرنیته بوده است. به عبارتی آنها با نگاه مثبت به تحولات دوره مدرن غرب، میان آموزه های اصیل اسلامی و صور مدرنیته پیوند برقرار کرده و از خلال مفاهیم و صور مدرنیته به تفسیر آموزه های قرآنی و دینی در نسبت با خواست های نظام مشروطه پرداخته اند. از همین رهگذر، استبداد دینی و سیاسی نفی و نظام مشروطه به عنوان یک عنصر مطلوب غربی پذیرفته شد؛ از آزادی به عنوان مقدمه لازم و از عدالت و برابری به عنوان شرط لازم رسیدن به ترقی و سعادت سخن گفته شد. این خوانش و پاسخ گردانندگان روزنامه مساوات، متأثر از اقتضائات زمانه و کنش‌های رخ داده در آن دوره است. تشدید تنش‌های سیاسی و صف آرایی موافقان و مخالفان مشروطه، نزاع‌های گفتمانی مشروعه خواهی و مشروطه‌خواهی و اقدامات حامیان استبداد برای بازگشت به قدرت، از جمله کنش‌هایی هستند که مواضع و آراء مساواتی ها به‌مثابه واکنش یا پاسخی به آن‌ها بوده است.
کلیدواژه ها
روزنامه مساوات، محمدرضا شیرازی، نظام مشروطه، آزادی، مساوات.
وضعیت: پذیرفته شده
login