روزنامه نگاری خراسان در فراز و فرود حکومت قاجار |
کد مقاله : 1042-HPICONF-FULL |
نویسندگان |
ابراهیم حافظی * رئیس اداره مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی |
چکیده مقاله |
خراسان به ویژه شهر مشهد از جمله ایالتی هایی است که با تأخیر چند ده ساله نسبت به مرکز، شاهد روزنامه نگاری بوده است. جمعیت روزنامه خوان قبل از این وجود داشت و تعداد محدودی روزنامه از سایر بلاد و به ویژه از خارج کشور وارد این شهر می شدند و دست به دست می گشت. اینکه چرا مشهد دیرتر از سایر بلاد به روزنامه نگاری روی آورد و چه عواملی بر آغاز روزنامه نگاری این دیار نقش داشته؟ از سؤالاتی است که در تحقیق حاضر مورد بحث قرار گرفته است. در تحقیق حاضر به روش مطالعه تاریخی به توصیف و تحلیل وضعیت روزنامه نگاری خراسان در زمان قاجار پرداخته شده است. روزنامه نگاری رسمی مشهد گرچه دیرتر از سایر شهرها شروع شد، اما به لحاظ کمیت و کیفیت روزنامههای مؤثرتری منتشر شدند. روزنامههای «خورشید»، «نوبهار»، «چمن»، «طوس» از روزنامههای مهم تاریخ ایران تلقی می شوند. محتوای روزنامههایی چون «نوبهار» و «خراسان» در روشنگری و تجدد خواهی عامه مردم مشهد بسیار موثر بودند. بر اساس یافته ها، روزنامه نگاری مشهد توسط مهاجرین به این شهر بنیان نهاده شد. سهم روزنامه نگاران بومی در انتشار مطبوعات دوره قاجار نسبت به مهاجرین اندکی بیشتر بوده است. انقلاب مشروطه مهمترین عامل در توسعه روزنامه نگاری مشهد در عهد قاجار است. روزنامههای مشهد دولتی نبودند در دوره قاجار جز مشهد، سایر شهرهای خراسان صاحب روزنامه نشدند روزنامههای مشهد عمر کوتاهی داشتند. روزنامهها اغلب سیاسی و اجتماعی هستند. مشهد در بسیاری از حوزهها چون دین، زنان، طنز، ادبیات در این زمان صاحب نشریه شده است. |
کلیدواژه ها |
روزنامه نگاری خراسان- مشهد- دوره قاجار- مشروطیت |
وضعیت: پذیرفته شده |