اهمیت مطبوعات در تاریخ معاصر ایران به اندازه‌ای بود که برخی آن را محرک تاریخ دانسته و نقش بسزایی برای آن در تاریخ قائل بوده‌اند. از این رو، ورود نخستین اندیشه‌های آزادی خواهانه و نیز مدرنیزاسیون جامعه و تکامل و شکل گیری نهادهای آموزشی و حتی تأسیس مراکز دولتی و پولی و بانکی و بسیاری از موارد دیگر در نتیجۀ آگاهی‌های مطبوعات و ظهور اندیشه‌های جدید برای نخستین بار از سوی مطبوعات در جامعۀ ایران ظاهر و مطرح شد و به مرور تبدیل به خواستۀ عمومی گردید. از این رو، مطالعۀ تاریخ معاصر ایران بدون مراجعه به مطبوعات و جراید و بررسی نقش آنان در تحولات تاریخی ایران از قاجاریه تاکنون امکان پذیر نخواهد بود. با مراجعه به مطبوعات است که می‌توان دلایل بسیاری از تحولات تاریخی سده‌های اخیر نظیر: قیام تنباکو، انقلاب مشروطیت، سقوط قاجاریه، ملی شدن صنعت نفت و در نهایت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی را جستجو کرد. از سوی دیگر بررسی و مطالعه تاریخ مطبوعات به ما این امکان را خواهد داد تا با بکارگیری اندیشه‌ها و تجربیات مختلف مطبوعات در گذشته و در اقناع مردم و حضور گسترده در جامعه بتوانیم در جامعۀ امروز نیز با بکارگیری برخی از این تجربیات، ضعف‌های موجود در عرصۀ مطبوعات را شناسایی و برطرف نماییم.